انگشت کردن در بینی یک واقعیت زندگی است، اما این عادت میتواند میکروبها را پخش کند و باعث خونریزی بینی و سایر مشکلات سلامتی شود.
کودکان ممکن است به این دلیل که چیزی در بینیشان هست که حس خوبی به آنها نمیدهد، آن را بکنند. در موارد دیگر، دست کردن در بینی ممکن است در لحظات کسالت، سرگرمی یا تحریککننده باشد – و ممکن است بچهها کاملاً از انجام این کار آگاه نباشند.
اگرچه برخی افراد آن را یک “عادت عصبی” میدانند – دستهای که شامل مکیدن انگشت شست، جویدن ناخن، پیچاندن مو و دندان قروچه میشود – دست کردن در بینی لزوماً نشانه اضطراب بیش از حد فرزند شما نیست.
آلرژیها ممکن است در دست کردن در بینی کودکان نقش داشته باشند: جریان شدید مخاط و پوسته پوسته شدن متعاقب آن، به آنها این حس را میدهد که “چیزی آن بالا است” که رها کردن بینی را برایشان دشوار میکند.
شرایط محیطی خاص نیز باعث میشود بچهها بیشتر دست به دست کردن بزنند؛ به عنوان مثال، اگر سیستم گرمایش یا تهویه مطبوع شما مجاری بینی فرزندتان را خشک میکند، احتمال بیشتری وجود دارد که دچار مشکل دست کردن در بینی شوند.
آیا دست کردن در بینی بد است؟
دست کردن در بینی ممکن است یک عادت بیضرر (اگرچه شرمآور) به نظر برسد، اما در واقع چندین جنبه منفی برای سلامتی در این عمل وجود دارد.
اول از همه، دست کردن در بینی میکروبها را در معرض (و پخش) قرار میدهد. بینی شما مخاط تولید میکند تا مجاری بینی شما را مرطوب کند و ویروسها، گردهها و سایر مواد محرک مضر را قبل از ورود به بدن شما به دام بیندازد. مخاط بینی اساساً مخاط خشک شدهای است که پر از میکروبهای به دام افتاده است. بیرون کشیدن آنها میتواند میکروبها را زیر ناخنها گیر کند و پخش شدن آنها را به دیگران آسانتر کند.
دست کردن در بینی، حتی با انگشتان تمیز، میتواند به خود بینی نیز آسیب برساند. پوست ظریف داخل حفره بینی به راحتی خراشیده میشود که میتواند باعث ایجاد خراشها و پوستههای ریز شود که میتوانند عفونی شوند. دست کردن در بینی همچنین یکی از دلایل اصلی خونریزی بینی، به ویژه در کودکان خردسال است.
به طور شگفتآوری، خوردن آب بینی (یک عارضه جانبی رایج دست کردن در بینی) به آن بدی که فکر میکنید نیست. انسانها در حال حاضر روزانه یک لیتر مخاط را با بلعیدن آب بینی میخورند. خوردن چند آب بینی اضافی در اینجا و آنجا به طور کلی مضر تلقی نمیشود. (و ظاهراً طعم شور آنها برای بچهها مثل علف گربه است!)
چگونه دست کردن در بینی را متوقف کنیم؟
به آلرژیها رسیدگی کنید. اگر فرزند شما آلرژی دارد، معمولاً علائم دیگری را نیز مشاهده خواهید کرد: قرمزی و خارش چشم، خارش پوست و عطسه از جمله علائم هستند. شایعترین آلرژنهایی که کودکان را تحت تأثیر قرار میدهند، کنههای گرد و غبار، شوره حیوانات، گرده و کپک هستند.
به فرزندتان یاد بدهید که از دستمال یا دستمال کاغذی استفاده کند. فرزندتان را تشویق کنید وقتی چیزی را در بینیاش حس میکند، فین کند و سپس در خلوت با دستمال کاغذی یا دستمال کاغذی بینیاش را پاک کند. این کار مشکل میکروبها را حل میکند و از موقعیتهای اجتماعی ناخوشایند جلوگیری میکند.
شستن دستها را تشویق کنید. اکثر بچهها در شستن دستهایشان خوب نیستند، اما برایشان توضیح دهید که چه زمانی شستن دستها مهم است (مثلاً بعد از دستشویی و قبل از غذا خوردن) و چرا. حتی اگر نمیتوانید جلوی فرزندتان را بگیرید که بینیاش را نکند، تشویق او به تمیز نگه داشتن دستهایش میتواند به جلوگیری از شیوع میکروبها کمک کند.
از تقویت مثبت استفاده کنید. حتماً وقتی فرزندتان به جای دست زدن از دستمال کاغذی استفاده میکند، او را تشویق کنید. میتوانید روزهایی را که دست نزده است با یک جدول ستاره یا سیستم دیگر دنبال کنید و برای اجتناب مداوم از دست زدن به بینی، جوایز یا خوراکیهای کوچک به او بدهید.
دستهایش را مشغول نگه دارید. گاهی اوقات کودکی که مدام بینیاش را میکند، فقط به کاری با دستانش نیاز دارد. با دادن چیزی برای نگه داشتن یا بازی کردن، مانند یک فنجان یا اسباببازی، به بچههای کوچکتر که در حین دست زدن هستند، آنها را به سمت چیزی که در دست دارند، هدایت کنید.
سعی کنید به بچههای بزرگتر فعالیتی بدهید که دستهایشان را مشغول نگه دارد، مانند ساختن کاردستی (چسب، مهره، پر، تکههای کاغذ تزئینی، ماژیک، کاغذ رنگی و اکلیل، همه حواسپرتیهای خوبی هستند)، حل پازل، استفاده از اسباببازیهای بیقرار، مجسمهسازی با گِل و کنار هم قرار دادن مدلهای ساده یا مجموعههای ساختمانی. بازی کردن در فضای باز نیز میتواند به آنها کمک کند تا ذهنشان را از کندن اشیا دور نگه دارند.
آب بدن آنها را حفظ کنید. در طول روز به فرزندتان مایعات زیادی بدهید، یا شبها در اتاق خوابشان از دستگاه بخور استفاده کنید. اگر تحمل میکنند، اسپری بینی نمکی (نه اسپری ضد احتقان، که دارویی است و فقط برای مدت کوتاهی قابل استفاده است) نیز ممکن است مفید باشد. این کار همچنین میتواند به جلوگیری از خونریزی بینی کمک کند.
با آنها شوخی کنید. به آنها بگویید که اگر مجبور به استفاده از انگشت خود هستند، بهتر است این کار را در خلوت انجام دهند. این ممکن است منجر به شوخی یا خنده در مورد آزار و اذیت دیگران با دست زدن آشکار به بینی شود. چه بهتر – اگر فرزندتان بتواند با شما در مورد آن بخندد، راحتتر به یاد میآورد که در اطراف دیگران چه کاری باید انجام دهد (و چه کاری نباید انجام دهد).
همچنین میتوانید یک کلمه رمز بامزه – مانند “اسب تک شاخ درخشان” یا “دایناسور رنگین کمان” – برای استفاده در هنگام مشاهده دست زدن فرزندتان به بینی خود بگویید. میتوانید کلمه رمز را بگویید تا به فرزندتان یادآوری کنید که بدون سرزنش یا غر زدن، دست زدن به بینی خود را متوقف کند.
موارد را بررسی کنید. اگر فرزند شما آنقدر شدید بینی خود را کاوش میکند که خون بالا میآورد، یا اگر این عادت به نظر میرسد یکی از مجموعهای از رفتارهای عصبی است (مثلاً هنوز انگشت شست خود را میمکد، بینی خود را تا زمانی که خونریزی کند، میکند و در خواب مشکل دارد)، با پزشک متخصص اطفال یا درمانگر کودکان صحبت کنید. این میتواند نشانه اضطراب یا مشکل عاطفی دیگری باشد که فرزندتان برای آن به کمک نیاز دارد.
آن را نادیده بگیرید. اگر همه موارد فوق را انجام دادهاید و فرزندتان هنوز گاهی اوقات بینی خود را میکند، بهترین راه این است که ناخنهایش را کوتاه و بدون گیر نگه دارید. این کار به جلوگیری از خونریزی بینی کمک میکند و ناخنهای تمیز به جلوگیری از بیمار شدن فرزندتان کمک میکند.
در حالی که میتوانید به فرزندتان یادآوری کنید که دست کردن در بینی کاری ناسالم و بیادبانه است، غر زدن یا تنبیه کردن آنها هنگام دست کردن در بینی کمکی نخواهد کرد. (و هر چه بیشتر به این کار توجه کنید، آنها بیشتر میخواهند این کار را انجام دهند.) مانند تمام عادتهای دوران کودکی، این عادت نیز در نهایت از بین میرود.