آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک سریع و شدید است و یکی از ترسناکترین فوریتهای پزشکی است که والدین میتوانند با آن مواجه شوند. این وضعیت نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
آنافیلاکسی زمانی شروع میشود که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به یک ماده نسبتاً بیضرر مانند یک تهدید جدی واکنش نشان میدهد و باعث آزاد شدن هیستامین و سایر مواد شیمیایی میشود که باعث ایجاد تعدادی از علائم میشوند – برخی از آنها تهدیدکننده زندگی هستند.
متأسفانه، به نظر میرسد آنافیلاکسی در بین کودکان در ایالات متحده رو به افزایش است. دانستن نحوه تشخیص یک واکنش آلرژیک شدید و اینکه در صورت بروز چه کاری باید انجام دهید، میتواند جان فرزند شما را نجات دهد.
گاهی اوقات مردم آنافیلاکسی را شوک آنافیلاکتیک مینامند. هر دو نتیجه یک واکنش آلرژیک شدید هستند، اما کاملاً یکسان نیستند. وقتی کودکی دچار شوک آنافیلاکتیک میشود، فشار خون او ناپایدار میشود و ممکن است احساس سرگیجه یا غش کند. آنافیلاکسی میتواند منجر به شوک آنافیلاکتیک شود، اما همیشه اینطور نیست.
آیا نوزادان میتوانند آنافیلاکسی بگیرند؟
بله، اما در نوزادان زیر 6 ماه غیرمعمول است. این تا حدودی به این دلیل است که آنها در معرض بسیاری از آلرژنها، به ویژه آلرژنهای غذایی، قرار نگرفتهاند. به طور کلی، برای بروز واکنش، بیش از یک بار قرار گرفتن در معرض آلرژن لازم است و ایجاد برخی آلرژیها میتواند سالها طول بکشد.
با این حال، آنافیلاکسی در نوزادان 1 ماهه و در کودکانی که قبلاً در معرض آلرژن نبودهاند، گزارش شده است.
علائم و نشانههای آنافیلاکسی در نوزادان و کودکان
علائم آنافیلاکسی در نوزادان و کودکان میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تورم پوست، لبها، گلو، زبان یا صورت
- خس خس سینه یا مشکلات تنفسی شدید
- نبض سریع یا ضعیف یا ضربان قلب نامنظم
- کهیر
- گرگرفتگی پوست
- سرگیجه، غش، از دست دادن هوشیاری
- حالت تهوع، استفراغ، گرفتگی عضلات شکم، اسهال
- پوست بسیار رنگپریده، تعریق یا آبی شدن رنگ پوست
- گیجی، لکنت زبان
نوزادان همچنین ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- نق زدن یا گریه تسلیناپذیر
- آبریزش ناگهانی دهان
- خوابآلودگی غیرمعمول
پیشنهاد مطالعه: مراقبت از پوست نوزاد؛ هر آنچه مادران باید بدانند
آنافیلاکسی در نوزادان و کودکان چقدر سریع اتفاق میافتد؟
علائم آنافیلاکسی میتواند از چند ثانیه تا چند ساعت پس از قرار گرفتن کودک در معرض آلرژن ظاهر شود. به عنوان مثال، آنافیلاکسی ناشی از غذا معمولاً ظرف 30 دقیقه اتفاق میافتد، در حالی که یک واکنش آلرژیک شدید به نیش حشرات معمولاً ظرف چند ثانیه یا چند دقیقه رخ میدهد.
چه چیزی باعث آنافیلاکسی در نوزادان و کودکان میشود؟
آلرژنهای احتمالی زیادی وجود دارد، اما اینها شایعترین هستند:
غذا. این شایعترین علت آنافیلاکسی در کودکان است. غذاهای محرک اصلی عبارتند از:
- بادام زمینی و آجیل درختی (مانند گردو و بادام هندی)
- صدف (مانند میگو و خرچنگ) و ماهی
- شیر گاو
- تخم مرغ
- داروهایی از خانواده پنیسیلین، از جمله آنتیبیوتیک محبوب آموکسیسیلین.
- گزش و نیش حشرات، به ویژه زنبورهای بامبل، زنبورهای عسل، زنبورهای زرد، زنبورهای سرخ، زنبورهای سرخ، مورچههای آتشین و مورچههای دروگر.
- لاتکس. این ماده زمانی معمولاً در مراکز درمانی استفاده میشد.
- نگهدارندهها و رنگهای غذایی، مانند رنگ زرد شماره ۵ FDC.
همین طور بخوانید: لوازم ضروری سیسمونی نوزاد
اگر نوزاد یا کودکم دچار آنافیلاکسی شد، چه کار کنم؟
اگر نوزاد یا کودک شما علائم واکنش آلرژیک شدید را نشان میدهد، به خصوص اگر در تنفس یا هوشیاریاش مشکل دارد:
- فوراً با ۱۱۵ تماس بگیرید (اگر تزریقکننده خودکار اپینفرین دارید، ابتدا آن را تزریق کنید).
- او را در حالی که پاهایش بالا قرار دارد، بخوابانید تا خطر شوک کاهش یابد.
- سعی کنید با صحبت کردن با او و آرام ماندن خودتان، او را آرام نگه دارید.
اگر در تنفس یا بلع مشکل دارد، هیچ دارویی از طریق دهان به کودک خود ندهید، زیرا این کار خطر خفگی را به همراه دارد. آنافیلاکسی در نوزادان و کودکان چگونه درمان میشود؟
وقتی امدادگران میرسند، احتمالاً در محل با تزریق اپینفرین، کودک شما را درمان میکنند که واکنش را در عرض چند دقیقه متوقف میکند. اپینفرین باعث میشود قلب قویتر بتپد، عضلات سراسر راه هوایی را شل میکند، تورم را کاهش میدهد و تون رگهای خونی را بهبود میبخشد تا جریان خون به نواحی حیاتی مانند قلب و مغز افزایش یابد.
امدادگران کودک شما را به بیمارستان میبرند، جایی که او معاینه، درمان و از نظر واکنشهای تأخیری تحت نظر قرار میگیرد. برخی از کودکان به مایعات داخل وریدی، اکسیژن یا دوزهای مکرر اپینفرین نیاز دارند. پزشکان بیمارستان میتوانند به شما در تعیین علت مشکل کمک کنند، اگرچه گاهی اوقات نمیتوان یک عامل محرک خاص را شناسایی کرد.
قبل از اینکه فرزندتان بیمارستان را ترک کند، باید یک نسخه برای تزریق خودکار اپینفرین (معمولاً EpiPen) دریافت کنید. قبل از ترک بیمارستان، مطمئن شوید که نحوه استفاده از تزریق خودکار خود را میدانید. شما باید با پزشک فرزندتان مشورت کنید، که احتمالاً شما را برای آزمایشهای بیشتر و مراقبتهای بعدی به یک متخصص آلرژی کودکان ارجاع میدهد.
کدام نوزادان و کودکان در معرض خطر آنافیلاکسی هستند؟
هر کودکی ممکن است دچار آنافیلاکسی شود، اما برخی از کودکان بیشتر در معرض خطر هستند. اگر فرزند شما موارد زیر را داشته باشد، احتمال واکنش آلرژیک شدید در او بیشتر است:
- آسم
- آلرژی
- سابقه خانوادگی آنافیلاکسی
- سابقه آنافیلاکسی در گذشته
برای جلوگیری از آنافیلاکسی در نوزاد یا کودکم چه کاری میتوانم انجام دهم؟
از آلرژنهای شناخته شده دوری کنید. اگر میدانید فرزندتان به چیزی حساسیت دارد، اجتناب از آن بهترین پیشگیری است.
آسم فرزندتان را تحت کنترل داشته باشید. با پزشک خود همکاری کنید تا آسم فرزندتان را تا حد امکان کنترل کنید تا شدت مشکلات تنفسی در طول واکنش آلرژیک کاهش یابد.
برچسبهای مواد غذایی را بخوانید. اگر فرزندتان به غذاهای خاصی حساسیت دارد، ممکن است فقط مقدار کمی از آن باعث ایجاد واکنش شود، بنابراین مهم است که برچسبها را با دقت بخوانید و در رستورانها یا خانههای دوستان بپرسید که آیا یک وعده غذایی حاوی موارد ممنوعه است یا خیر. باید تا زمانی که فرزندتان بتواند خودش این کار را انجام دهد، در مورد این موضوع هوشیار باشید. برای نکات بیشتر، به شبکه آلرژی غذایی مراجعه کنید.
مکانهای بازی بدون حشره پیدا کنید. اگر گزش یا نیش حشرات باعث ایجاد مشکل میشود، به فرزندتان کمک کنید تا مکانهایی برای بازی پیدا کند که عاری از حشرات باشند. به اسپریهای دفع حشرات اعتماد نکنید – آنها زنبورها و مورچههای آتشین را که معمولاً کودکان را نیش میزنند، دفع نمیکنند. علاوه بر این، اجازه ندهید فرزندتان پابرهنه در فضای باز بدود. بسیاری از کودکان وقتی ناخواسته روی یک حشره گزنده یا نیشزننده پا میگذارند، گزیده میشوند.
تزریقکنندههای خودکار اپینفرین همراه داشته باشید. اگر فرزند شما واکنش آلرژیک شدیدی داشته است، پزشک او احتمالاً توصیه میکند که یک دستگاه تزریق خودکار پر از اپینفرین، مانند EpiPen Jr، همراه داشته باشید. این دستگاه با نسخه پزشک در دسترس است. شما باید همیشه دو تزریقکننده خودکار اپینفرین را همراه فرزندتان داشته باشید زیرا ممکن است به دو دوز نیاز داشته باشد. از قبل با پزشک خود یک برنامه اضطراری تهیه کنید تا دقیقاً بدانید که هنگام نیاز به استفاده از تزریقکننده خودکار چه کاری باید انجام دهید. مطمئن باشید که اپینفرین بسیار ایمن است و هر زمان که به واکنش آلرژیک مشکوک شدید، باید از آن استفاده شود.
با مراقبان ارتباط برقرار کنید. همچنین مطمئن شوید که هر کسی که از فرزند شما مراقبت میکند – مراقبان، کارکنان مهدکودک، بستگان – در مورد آلرژیهای او، نحوه تشخیص واکنش آلرژیک و دقیقاً کاری که در صورت بروز آن باید انجام دهد، اطلاعات دارد. ممکن است لازم باشد دستورالعملهای دقیقی از پزشک فرزندتان دریافت کنید تا با ارائهدهنده مهدکودک یا پیشدبستانی فرزندتان به اشتراک بگذارید. آکادمی اطفال آمریکا یک الگوی طرح اضطراری آلرژی و آنافیلاکسی دارد که میتوانید با پزشک فرزندتان پر کنید.
یک دستبند هشدار پزشکی بپوشید. هنگامی که فرزند شما واکنش شدیدی مانند آنافیلاکسی داشته است، عاقلانه است که او یک دستبند شناسایی هشدار پزشکی (که به صورت آنلاین یا در اکثر داروخانهها موجود است) بپوشد، زیرا این میتواند در صورت بروز اورژانس، ارائهدهندگان خدمات درمانی را از وضعیت او آگاه کند.
غذاهای حساسیتزا را زود به نوزادان معرفی کنید. پزشکان قبلاً پیشنهاد میکردند که معرفی غذاهای حساسیتزا را در کودکانی که خطر ابتلا به آلرژی بیشتری دارند، به تأخیر بیندازید. با این حال، تحقیقات اکنون نشان میدهد که تأخیر در معرفی غذاهای حساسیتزا در واقع ممکن است خطر ابتلا به آلرژی غذایی را افزایش دهد. امروزه، متخصصان پیشنهاد میکنند به محض اینکه کودک شما از نظر رشدی برای غذاهای جامد آماده شد و چند غذای اولیه معمول دیگر مانند گوشت، میوه و سبزیجات را تحمل کرد، غذاهای آلرژیزا را به او بدهید. با این حال، اگر سابقه خانوادگی آلرژی غذایی دارید، ابتدا با پزشک یا پرستار کودک خود صحبت کنید.
