پوست نوزادان لطیف، نازک و بسیار حساستر از پوست بزرگسالان است. همین موضوع باعث میشود مراقبت از آن به دقت، آگاهی و ظرافت زیادی نیاز داشته باشد. در ماههای ابتدایی زندگی، پوست کودک هنوز بهطور کامل تکامل نیافته و به راحتی تحریک، خشک یا دچار التهاب میشود. در این مقاله، به تمام نکاتی که مادران باید درباره مراقبت از پوست نوزاد بدانند میپردازیم.
چرا پوست نوزاد اینقدر حساس است؟
پوست نوزاد تا چند ماه پس از تولد هنوز لایهی محافظ چربی و رطوبت خود را بهطور کامل شکل نداده است. بنابراین:
- سریعتر رطوبت خود را از دست میدهد.
- در برابر آلودگی، صابون و تغییرات دما واکنش بیشتری نشان میدهد.
- در معرض تحریک و التهاب ناشی از پوشک یا لباسهای زبر قرار میگیرد.
به همین دلیل، روتین مراقبت از پوست نوزاد باید ملایم، کوتاه و بر اساس محصولات مخصوص نوزاد طراحی شود.
شستوشوی بدن نوزاد؛ کم اما اصولی
برخلاف تصور بعضی والدین، شستوشوی روزانه با صابون برای نوزاد ضروری نیست. در واقع، شستن بیش از حد پوست، باعث خشکی و از بین رفتن چربی طبیعی آن میشود.
نکات مهم برای شستوشوی پوست نوزاد:
- تا زمان افتادن بند ناف، فقط با اسفنج مرطوب بدن نوزاد را تمیز کنید.
- از آب ولرم استفاده کنید، نه خیلی گرم.
- شویندهی مخصوص نوزاد انتخاب کنید (فاقد الکل، پارابن و عطر).
- مدت زمان حمام را کوتاه نگه دارید (۵ تا ۷ دقیقه).
- بعد از حمام، پوست را بهآرامی خشک کنید و از مالش شدید بپرهیزید.
انتخاب لباس مناسب برای پوست حساس نوزاد
لباس نوزاد باید لطیف، تنفسپذیر و بدون رنگ یا مواد شیمیایی باشد. بهترین گزینه، پارچههای نخی ۱۰۰٪ هستند.
چند نکته برای انتخاب لباس نوزاد:
- لباسهای جدید را قبل از استفاده بشویید.
- از شویندههای مخصوص کودک بدون عطر و آنزیم استفاده کنید.
- از لباسهای تنگ یا پلاستیکی اجتناب کنید تا پوست تنفس داشته باشد.
مرطوبکنندهها و روغنهای مناسب نوزاد
پوست نوزاد به سرعت خشک میشود، بهویژه در هوای سرد یا خشک. استفاده از مرطوبکننده مخصوص نوزاد بعد از حمام ضروری است.
- بهترین گزینهها برای رطوبترسانی به پوست نوزاد:
- لوسیون یا کرم مخصوص کودک بدون رایحه.
- روغن طبیعی مانند روغن بادام شیرین یا روغن نارگیل (در صورت نداشتن حساسیت).
- از وازلین یا کرمهای چرب برای محافظت از ناحیه پوشک استفاده کنید.
نکته مهم: همیشه ابتدا مقدار کمی از محصول را روی پوست بازوی نوزاد تست کنید تا از نبود واکنش آلرژیک مطمئن شوید.
مراقبت از ناحیه پوشک
ناحیه پوشک بیشتر از هر قسمت دیگر در معرض التهاب و تحریک است. گرما، رطوبت و تماس مداوم با ادرار یا مدفوع باعث ایجاد سوختگی پوشک میشود.
روش جلوگیری از سوختگی پوشک:
- پوشک را بهطور مرتب عوض کنید (هر ۲ تا ۳ ساعت).
- پوست را با آب ولرم یا دستمال مرطوب بدون الکل تمیز کنید.
- اجازه دهید پوست مدتی در هوای آزاد بماند تا خشک شود.
- از کرم محافظ حاوی زینک اکساید استفاده کنید.
- اگر قرمزی یا التهاب بیش از چند روز باقی ماند، با پزشک اطفال مشورت کنید.
محافظت از پوست نوزاد در برابر آفتاب
پوست نوزاد به شدت به اشعه UV حساس است. نوزادان زیر ۶ ماه نباید بهطور مستقیم در معرض نور آفتاب قرار بگیرند.
نکات کلیدی:
- نوزاد را در سایه نگه دارید.
- از لباس آستیندار، کلاه و عینک آفتابگیر استفاده کنید.
- در صورت ضرورت، فقط روی دستها و پاهای بیرونمانده از ضد آفتاب مخصوص کودک استفاده کنید (بعد از ۶ ماهگی).
جلوگیری از خشکی پوست
پوست خشک در نوزادان رایج است و معمولاً طبیعی است، اما نباید نادیده گرفته شود.
برای جلوگیری از خشکی:
- دمای اتاق را معتدل نگه دارید.
- از دستگاه بخور برای افزایش رطوبت هوا استفاده کنید.
- از صابونهای قوی یا معطر استفاده نکنید.
- بعد از حمام، ظرف ۳ دقیقه مرطوبکننده بزنید تا رطوبت حفظ شود.
مواردی که نیاز به مراجعه به پزشک دارد
اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، حتماً با پزشک اطفال تماس بگیرید:
- قرمزی یا جوشهای پوستی گسترده و مداوم.
- پوستهپوسته شدن شدید یا تاول.
- خارش یا ترشح از ناحیه پوست.
- حساسیت شدید پس از استفاده از محصولی خاص.
جمعبندی
مراقبت از پوست نوزاد، یعنی توجه به جزئیات کوچک اما بسیار مهم. از انتخاب شوینده گرفته تا نحوه خشککردن پوست یا انتخاب لباس، هر مرحله بر سلامت و آرامش نوزاد تأثیر میگذارد.
با انتخاب محصولات مخصوص کودک، حمامهای کوتاه، حفظ رطوبت و دوری از مواد شیمیایی، میتوانید از پوست لطیف نوزادتان به بهترین شکل محافظت کنید تا سالم، نرم و بدون التهاب بماند.
